Standard organizacyjny opieki okołoporodowej w Polsce
Cel standardu opieki okołoporodowej to przede wszystkim zapewnienie należytej opieki nad rodzącą w trakcie ciąży, porodu, połogu oraz oraz opieki po porodzie nad noworodkiem. Z dniem 01 stycznia 2019 roku obowiązują w Polsce nowe, uaktualnione przepisy w tym zakresie. Jeśli planujesz ciążę lub w niej jesteś koniecznie powinnaś się z nimi zapoznać. Znaj swoje prawa.
Standard organizacyjny opieki okołoporodowej (SOOO)
Cały tekst możesz przeczytać w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 2018 roku lub pobrać TUTAJ. Obowiązuje wszystkie placówki medyczne. Ma także za zadanie poprawę opieki nad matką i dzieckiem oraz zachowania maksimum bezpieczeństwa podczas porodu przy jednoczesnym ograniczeniu do minimum interwencji medycznych. Sam standard reguluje sposób organizacji opieki okołoporodowej. Większość zapisów dotyczy kobiet, które urodziły lub będą rodzić naturalnie. Znajdują się tu zapisy dotyczące praw kobiety w ciąży i po porodzie, personelu medycznego, przebiegu porodu, łagodzenia bólu podczas porodu, postępowania w sytuacjach trudnych (poronienie, urodzenie chorego lub martwego dziecka) oraz opieki położnej po porodzie.
Bezpłatna edukacja przedporodowa u położnej
Wymiar godzin przeznaczonych na edukacje ma zależeć od potrzeb ciężarnej. Za udzielenie odpowiedniej wiedzy z zakresu edukacji przedporodowej odpowiada położna POZ lub szkoła rodzenia. Lekarz prowadzący ciążę powinien pomóc ciężarnej w znalezieniu odpowiedniego miejsca. Zajęcia mają obejmować część teoretyczną oraz praktyczną i mogą być prowadzone w formie indywidualnej lub grupowej. Program całej edukacji przedporodowej obejmuje: okres ciąży, okres porodu oraz okres połogu. Położna bądź szkoła rodzenia ma również obowiązek udzielania ciężarnej wsparcia społecznego w okresie okołoporodowym. Dotyczy to zwłaszcza wsparcia emocjonalnego czy informacyjnego. Wszelkie podmioty, które objęte są obowiązkiem przeprowadzenia edukacji przedporodowej nie powinny prowadzić żadnych działań reklamowych ani marketingowych, związanych z preparatami do żywienia niemowląt i przedmiotów służących do karmienia niemowląt.
Test Becka, przeprowadzenie badania przesiewowego u ciężarnej
Chodzi tu o określenie czy u ciężarnej występuje ryzyko depresji w ciąży lub depresji poporodowej. Osoba sprawująca opiekę nad kobietą w ciąży lub położna, mają obowiązek zaproponować kobiecie możliwość zrobienia powyższego badania oraz ewentualnie skierować ją do specjalisty, który udzieli niezbędnej pomocy. To bardzo ważny zapis, ponieważ wiele kobiet cierpi na depresję, ale nie tylko o tym nie mówi, ale nie wie również jaka pomóc im się należy oraz gdzie powinny jej szukać.
Plan opieki przedporodowej i plan porodu
Osoba sprawująca opiekę nad kobietą w ciąży, najczęściej będzie to po prostu lekarz prowadzący, ma obowiązek omówić i ustalić z ciężarną zarówno plan opieki przedporodowej, jak i plan porodu. W planie opieki przedporodowej powinny zostać poruszone i omówione wszelkie procedury oraz postępowanie medyczne związane z opieką przedporodową i ustalony ich czas wykonania. W czasie ustalania planu lekarz musi uwzględnić możliwość zakwalifikowania kobiety do aktualnie obowiązujących programów zdrowotnych. Plan porodu musi natomiast obejmować wszystkie elementy postępowania medycznego podczas porodu. Należy również umożliwić ciężarnej wybór miejsca porodu, omówić z nią warunki szpitalne, przekazać istotne informacje na temat wybranego szpitala oraz omówić wskazania i przeciwwskazania. Jeśli to możliwe, ciężarna powinna zapoznać się z wybranym miejscem zawczasu, wypełnić niezbędną dokumentację jeszcze przed porodem oraz skonsultować się z anestezjologiem, w celu rozwiania wszelkich wątpliwości, omówienia rodzaju znieczuleń, wskazań do ich podania itp. Plan opieki przedporodowej oraz plan porodu muszą być dołączone do indywidualnej dokumentacji medycznej ciężarnej i mogą być modyfikowane w zależności od sytuacji ciężarnej, przebiegu ciąży oraz zmieniających się potrzeb i oczekiwań kobiety.
Postępowanie w trakcie porodu i łagodzenie bólu porodowego
Personel medyczny ma obowiązek traktować kobietę rodzącą z szacunkiem, mieć z nią dobry kontakt oraz mieć świadomość, że postawa, ton głosu oraz słowa mają ogromne znaczenie. Należy uwzględnić (w miarę możliwości) potrzeby i oczekiwania rodzącej oraz umożliwić jej udział w podejmowaniu decyzji związanych z porodem i jego przebiegiem. Rodząca może w każdej fazie porodu (nawet aktywnej) spożywać przejrzyste płyny, zapewnione przez personel medyczny. O możliwości spożywania posiłków przez rodzącą decyduje osoba sprawującą nad nią opiekę podczas porodu. Rodząca ma oczywiście prawo do niefarmakologicznego oraz farmakologicznego łagodzenia bólu porodowego. Niestety Standard nie gwarantuje rodzącej dostępu do znieczulenia zewnątrzoponowego (zzo). Decydują o tym osoby sprawujące opiekę nad kobietą, teoretycznie uwzględniając jej zdanie i potrzeby w tym zakresie.
Sytuacje szczególne
Opieka nad kobietą w sytuacjach szczególnych obejmuje takie zdarzenia jak: rozpoznanie w czasie trwania ciąży ciężkiej lub wrodzonej wady u dziecka, poronienie, urodzenie chorego dziecka, z wadami wrodzonymi lub martwego. Personel medyczny jest zobowiązany w powyższych przypadkach traktować kobietę z szacunkiem, prezentując odpowiednią postawę oraz zwracać uwagę na sposób prowadzenia rozmowy, mając na uwadze jej bardzo trudną sytuację. Personel medyczny powinien również zapewnić kobiecie wszelką pomoc w zakresie psychologicznym oraz udzielić niezbędnych informacji o tym gdzie może szukać dalszej pomocy, jakie i gdzie znajdują się organizacje udzielające wsparcia takim osobom oraz jakie dokładnie prawa im przysługują. Niestety zniknął zapis o konieczności umieszczania kobiet, w sytuacji o której mowa, w salach szpitalnych, w których nie będą one miały kontaktu z kobietami w okresie ciąży bądź połogu, których poród zakończył się szczęśliwie. Obecnie w Standardzie przewiduje się takie postępowanie jedynie w miarę możliwości szpitali i dostępności określonych sal.
Karmienie piersią
Standard organizacji opieki okołoporodowej kładzie ogromny nacisk na karmienie piersią. Mleko sztuczne może zostać podane dziecku jedynie na wyraźną prośbę matki lub zalecenie lekarza. Jeśli lekarz zadecyduje o podaniu mleka sztucznego, matka powinna być o tym poinformowana w pierwszej kolejności. Personel medyczny powinien zapewnić kobiecie wsparcie i odpowiednie warunki niezbędne do rozpoczęcia prawidłowego karmienia piersią. Należy zapoznać matkę również z wszelkimi informacjami zgodnymi z aktualną wiedzą na temat laktacji w zakresie jej korzyści i metod karmienia piersią i mlekiem kobiecym. Dodatkowo od 2022 roku szpitale są zobowiązane by zapewnić każdej potrzebującej mamie odpowiedni sprzęt do odciągania pokarmu.
źródło infografiki - Fundacja Rodzić po Ludzku
Choć ja wspominam swój pierwszy poród z ogromnym sentymentem i za każdym razem chwalę sobie to w jaki sposób przebiegał, to jaką otrzymałam opiekę od personelu medycznego czy to jak dbał o mnie mój lekarz prowadzący, mam jednak świadomość, że nie każda kobieta ma podobne doświadczenia. Sytuacje podczas porodu, które nie powinny mieć miejsca, traktowanie rodzących kobiet w sposób dramatyczny, odzywki personelu medycznego, które nigdy nie powinny zostać usłyszane, to wciąż codzienność. Im więcej kobiet dowie się jakie ma prawa, będzie zdecydowanie łatwiej walczyć nie tylko o godne traktowanie, ale również o przestrzeganie zasad i reguł, które nie powinny w żaden sposób być łamane. Im bardziej, my kobiety będziemy świadome, tego co nam się należy, tym łatwiej będzie nam się odezwać i tego wymagać. Nie może być tak, że życzliwość, niesienie pomocy i dobry kontakt z personelem medycznym to niezwykłe szczęście i rzadkość. Okres poporodowy to czas kiedy poznajemy małego człowieka, uczymy się wszystkiego na nowo, emocje nami targają jak szalone, nie pozwólmy sobie zepsuć tych pierwszych dni, tylko dlatego, że trafimy na kogoś, kto całkowicie minął się z powołaniem i zapomniał, jakie są jego obowiązki.
Jakie są Twoje doświadczenia okołoporodowe? Czy personel medyczny stanął na wysokości zadania? Czy Twoje prawa były przestrzegane?
***
Jeśli ten artykuł spodobał Ci się fajnie jeśli polubisz, skomentujesz i/lub udostępnisz.
Jesteś aktywnym rodzicem, który lubi podróżować z całą rodziną zamiast siedzieć przed TV? Dołącz do grupy na Facebooku.
Masz jakieś pomysły, chcesz po prostu pogadać? Pisz śmiało @
***
